Theo BSCK2. Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, trong y học cổ truyền lá sương sâm vị đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, nhuận tràng. Loại lá này chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp chống lão hóa, trẻ đẹp da.
Sương sâm (Tiliacora triandra) là loại thảo dược dây leo, nguồn gốc từ Đông Nam Á, được sử dụng rộng rãi làm thuốc và thực phẩm từ hàng ngàn năm nay.
Tại Thái Lan, lá sâm sương được gọi là cây “ngàn năm không già” vì giúp ngăn ngừa nếp nhăn, phục hồi vẻ trẻ trung.
Ở Việt Nam, cây sương sâm gồm 2 loại phổ biến là sương sâm trơn và sương sâm lông. Chúng phân biệt bằng đặc điểm lá và dây cây sương sâm có hoặc không có lớp lông bao phủ trên bề mặt. Trái chín của cây sương sâm trơn có màu tím, trái chín của cây sương sâm lông màu đỏ.
Sau khi thu hái, lá và dây sương sâm tươi được rửa sạch rồi vò với nước lọc nguội, lọc lược sạch, để 1-2 giờ sẽ đặc sệt lại thành món thạch sương sâm, hoặc phơi hay sấy khô lá sương sâm rồi bảo quản tránh ẩm mốc để dùng dần.
Không chỉ làm ra món thạch xanh thơm mát, lá sương sâm còn là vị thuốc quý tốt cho sức khoẻ.
Theo kinh nghiệm của người thường làm thạch sương sâm thì nên chọn những lá sương sâm già, màu xanh đậm. Chúng sẽ cho nhiều thạch hơn lá non. Chọn lá sương sâm lông sẽ cho thạch đông mịn và ngon hơn lá sương sâm trơn.
Thạch sương sâm là món ăn giải nhiệt rất được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt trong những ngày hè nắng nóng.
Theo nghiên cứu y học hiện đại, lá sương sâm chứa nhiều vitamin A, beta carotene, phốt pho, polyphenol, flavonoid, alkaloid và các khoáng chất như canxi và sắt… mang đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ.
“Nghiên cứu ở Mỹ, chế phẩm bôi ngoài da có chiết xuất từ lá sương sâm, dùng hằng ngày có tác dụng kích thích tăng sinh nguyên bào sợi và tế bào sừng, làm tăng biểu hiện collagen và ức chế hoạt động collagenase, giúp ngăn ngừa và chống lão hoá da hiệu quả”, bác sĩ Vũ nói.
Bác sĩ Vũ cho biết thêm, những ngày nắng nóng trẻ con, người lớn bị sốt dùng lá sương sâm vắt lấy nước uống hoặc chế biến thành thạch sẽ giúp hạ sốt. Thạch sương sâm còn giúp chữa chứng tiểu buốt nhờ vào tính mát.
Lá xương sâm còn biết tới có tác dụng hạ đường huyết, bảo vệ gan, có thể hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Nước lá sương sâm có khả năng phát triển thành sản phẩm dinh dưỡng để ngăn chặn việc sản xuất quá mức glucose ở bệnh nhân béo phì, kháng insulin và tiểu đường.
“Lá sương sâm cũng là vị thuốc tác dụng chống oxy hoá, chống ung thư, kháng khuẩn, hoạt động chống viêm và điều hoà miễn dịch, hỗ trợ ổn định huyết áp”, bác sĩ Vũ nói.
Bác sĩ Vũ lưu ý khi sử dụng lá sương sâm làm món thạch thì không nên lạm dụng vì có thể dẫn tới tiêu chảy, không nên dùng quá 2 ly mỗi ngày, còn trẻ em chỉ nên ăn nửa ly mỗi ngày.
