Học vị PhD hay còn gọi là tiến sĩ là bằng cấp cao nhất trong hệ thống đào tạo của hầu hết các trường đại học trên thế giới. PhD là một khái niệm có lẽ còn mới mẻ với một số bộ phận độc giả. Bài viết dưới đây sẽ mang lại cái nhìn tổng quan nhất về chương trình này.
PHD LÀ GÌ?
PhD- Doctor of Philosophy được dịch là “Tiến sĩ triết học” tuy nhiên học vị này dành cho hầu hết các ngành chứ không riêng triết học nói chung.
MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA ĐƠN GIẢN VỀ PHD
- PhD là một dạng chương trình nghiên cứu sau đại học cao cấp trong khoảng trên 3 năm nhằm hoàn thành một dự án nghiên cứu độc lập về một vấn đề chưa từng được nghiên cứu trước đó.
- PhD được hoàn thành nhờ sự giúp đỡ của một hoặc nhiều chuyên gia trong ngành thường là giáo sư trong trường đại học.
- Kết quả nghiên cứu phải có tính đột phá, đóng góp vào kho tàng kiến thức nhân loại.
- Là học vị cao nhất tính đến thời điểm hiện tại nhưng không phải là kết thúc mà đại diện cho sự khởi đầu của một nghề - nghề nghiên cứu.
Quá trình nghiên cứu của một nghiên cứu sinh PhD.
PhD khác hoàn toàn với các chương trình thạc sĩ hay cử nhân, một chương trình tiến sĩ hoàn toàn không có khái niệm học tập mà là nghiên cứu 100%. Điều này không đồng nghĩa với việc phải dành toàn bộ thời gian tại thư viện hay phòng thí nghiệm, ngược lại để trở thành một tiến sĩ bạn cần nhiều hơn thế.
Một PhD tiêu biểu cần:
- Thực hiện khảo sát về vấn đề tự nhiên hoặc xã hội theo chuyên ngành theo đuổi.
- Bắt tay vào nghiên cứu một vấn đề có tính mới mẻ và sáng tạo, thu thập kết quả.
- Viết luận văn trình bày kết quả nghiên cứu và lời bình mang tính cá nhân.
- Bảo vệ công trình nghiên cứu của mình trước hội đồng phê bình.
Quy trình trên gần như đồng nhất cho mọi lĩnh vực, mọi quốc gia và mọi trường đại học.
Sự khác nhau giữa PhD và Professional Doctorate (tiến sĩ chuyên nghiệp)
Nhiều người cho rằng: PhD dành cho những người có mong muốn trở thành giảng viên, trong khi Professional Doctorate phù hợp với những bạn hy vọng phát triển sự nghiệp bản thân. Tuy nhiên câu trả lời phức tạp hơn nhiều.
Chương trình PhD thường mang lại nhiều lợi ích hơn cho hầu hết các lãnh đạo tại công ty hay tập đoàn. Còn một tiến sĩ chuyên nghiệp đa phần tham gia hoạt động giảng dạy tại đại học.
Việc quyết định trở thành một PhD hay Professional Doctorate phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Sự khác nhau giữa hai học vị này đầu tiên và quan trọng nhất phụ thuộc vào loại hình nghiên cứu. Một nghiên cứu sinh PhD được mong đợi sẽ tạo ra cái mới và phát triển nó đóng góp vào kho tàng kiến thức trong lĩnh vực chuyên môn của họ. Kết quả nghiên cứu phải là nguyên bản hay Original Research. Còn một tiến sĩ chuyên nghiệp cần mở rộng và áp dụng những kiến thức và nghiên cứu có sẵn để giải quyết một vấn đề hiện hành. Việc này được gọi là nghiên cứu áp dụng hay Applied Research.
Bảng sau khái quát một số lưu ý giữa hai chương trình Phd và Professional Doctorate.
PhD Professional Doctorate Mục đích nghiên cứu Tạo ra tri thức mới nhằm giải quyết vấn đề. Áp dụng những kiến thức có sẵn nhằm giải quyết vấn đề Đề án nghiên cứu độc lập Luận văn 5 chương 5 chương luận văn, hoặc sản phẩm hoặc Portfolio Định hướng nghề nghiệp Tư vấn hoặc nghiên cứu Định hướng làm việc chuyên nghiệp* Trong nhiều trường hợp PhD và Professional Doctorate đều dành cho người muốn trở thành giảng viên đại học.
HÀNH TRÌNH NÀO TRỞ THÀNH MỘT PHD?
PHD NĂM ĐẦU
Bước đầu tiên trong hành trình trở thành một PhD chính là tìm kiếm đề tài nghiên cứu. Ban đầu, bạn cần có sự cố vấn của người hướng dẫn và trao đổi từng bước thực hiện dựa trên định hướng nghiên cứu của mình.
Sau khi lên kế hoạch chi tiết cho nghiên cứu, việc tiếp theo phải làm chính là khảo sát đối tượng nghiên cứu, điều này giúp bạn cố định được vấn đề và đảm bảo nghiên cứu của mình là nguyên bản, không bị trùng lặp với những công trình trước đó. Thực hiện khảo sát giúp tổng thể nghiên cứu có tính logic cũng như có những phán đoán về kết quả cuối cùng.
PHD NĂM HAI
Bước tiếp theo bắt đầu khi bạn đã hoàn thành hết các vấn đề cốt lõi trong nghiên cứu. Ở năm thứ hai này, đối tượng cần quan tâm nhất chính là xác định những kết quả đạt được từ thí nghiệm, khảo sát, hay từ những phương thức khác. Đến đây bạn có thể bắt đầu viết luận văn và trao đổi để nhận được sự cố vấn của giáo viên hướng dẫn.
Năm thứ hai vô cùng quan trọng trong sự nghiệp của một học giả. Nghiên cứu sinh có thể bắt đầu thu thập dữ liệu hoặc phát triển chiều sâu của nghiên cứu, là lúc nên suy nghĩ thấu đáo việc sẽ trình bày phát hiện của mình ra sao trước hội đồng phê bình.
PHD NĂM BA
Đây là lúc hoàn thiện luận văn của bạn, người hướng dẫn sẽ đọc và đưa ra nhận xét. Một khi hoàn thiện, bạn sẽ bước vào vòng khó khăn nhất, bảo vệ nghiên cứu của mình trực tiếp trước hội đồng. Đây là buổi đánh giá từ những người đi trước dành cho một nghiên cứu sinh sắp vào nghề nghiên cứu. Vượt qua nó, bạn sẽ có thêm một học vị PhD.
MỘT NGHIÊN CỨU SINH PHD THỰC SỰ RA SAO?
Nghiên cứu thực sự không phải là một hành trình hoàn toàn cô độc, bạn sẽ bước đi trên con đường lớn với nhiều ngã rẽ, nhiều đích đến và nhiều bạn đồng hành.
Thực hiện nghiên cứu
Là công việc chính của một PhD, và nó còn bao gồm nhiều hoạt động khác nhau. Viễn cảnh kinh điển để hình dung một nghiên cứu sinh PhD là một người ngày ngày ngồi trong phòng nghiên cứu với cặp kính cận dày cộp và cuốn sách lớn đặt trước mặt. Điều này chỉ đúng một phần, PhD cần nhiều hơn thế, bạn cần di chuyển, xem xét kỹ càng đối tượng của mình, đánh giá và thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn. Nghiên cứu có nhiều ý nghĩa hơn một hoạt động đơn độc, bạn cần trao đổi thảo luận với người hướng dẫn hoặc đồng nghiệp của mình. Ngoài ra việc tham gia các buổi thảo luận chuyên đề hay hội nghị là không tránh khỏi.
Nhiều trường đại học tổ chức các buổi thuyết trình nhóm, một cách tuyệt vời để thu thập ý kiến của mọi người ngay trong khi nghiên cứu còn đang chưa thành hình.
Làm việc chặt chẽ với giáo viên hướng dẫn
Công trình nghiên cứu của một PhD có sự đóng góp rất lớn của ít nhất một người hướng dẫn. Đây đều là những chuyên gia trong lĩnh vực mà PhD đang nghiên cứu. Họ là những người có thời gian và chuyên môn để lắng nghe ý tưởng của bạn và chỉ ra những điểm chưa hoàn thiện giúp công trình thêm hoàn thiện.
Đối với những dự án khoa học và công nghệ, người hướng dẫn thường là trưởng một dự án lớn hơn với nhiều PhD và nhà nghiên cứu khác. Mỗi người thực hiện một phần nhỏ trong một công trình lớn với cùng chung một mục đích.
Đối với những nghiên cứu về nghệ thuật và nhân văn, người hướng dẫn có vai trò khá tách biệt, họ cũng có thể hướng dẫn nhiều hơn một PhD cùng một lúc nhưng những dự án là hoàn toàn khác nhau.
Có nhiều người hướng dẫn cũng rất quan trọng với một PhD. Một người giúp hướng dẫn các vấn đề chuyên môn, người khác giúp điều chỉnh thời gian đảm bảo nghiên cứu đi đúng tiến độ. Tuy nhiên, nhiều người cũng đồng nghĩa với nhiều ý kiến và tranh luận, điều này cần PhD biết tiết chế và điều chính mỗi quan hệ một cách hợp lý.
Những ai nên học chương trình PhD?
Đây không phải câu hỏi mà một người ngoài có thể trả lời thay bạn. Con đường của một PhD rất khó khăn và đôi khi còn rất cô độc. Nó đòi hỏi ít nhất ba năm sau khi tốt nghiệp, làm việc nghiêm túc mang tính cống hiến nhiều hơn là những mục đích cá nhân. Có thể nói là bạn bị đánh cắp cả tuổi thanh xuân cũng không ngoa. Trong những năm đó bạn phải tự giúp đỡ bản thân, tự tạo động lực cho mình bởi sẽ không có những tiến triển trực tiếp nào cho sự nghiệp của bạn.
Nặng nề như vậy nhưng PhD cũng được đến đáp xứng đáng cho công sức bỏ ra. Đây là cơ hội để bạn tạo ra những phát hiện mới cho nhân loại, mang đến nhiều công việc hơn cho mọi người cũng như những nhà nghiên cứu khác thay đổi thế giới và kiến tạo tương lai.
Chỉ riêng học vị PhD cũng đáng tự hào, chỉ một số rất ít người trên hành tinh này có vinh dự đó, nó là một sự khẳng định cho những đóng góp, cho công sức bạn bỏ ra suốt thời gian dài. Sau đó chính là con đường sự nghiệp rộng mở cho những PhD đã làm việc thật sự nghiêm túc.
MỘT SỐ HỌC BỔNG NGHIÊN CỨU PHD TIÊU BIỂU
Học bổng Exellence Đại sứ quán Pháp
Giá trị 100% học phí, thị thực, bảo hiểm, sinh hoạt phí
Ngành: Khoa học cơ bản, kỹ sư, kinh tế quản lý, luật, khoa học chính trị
Học bổng Chevening, Anh
Giá trị: 100% học phí, trợ cấp tháng, máy bay khứ hồi, trợ cấp đi lại…
Học bổng DAAD, Đức
Giá trị: Đức miễn học phí nên học bổng sinh cấp toàn bộ trợ cấp và sinh hoạt phí.
Học bông Fullbright, Hoa Kỳ
Giá trị: toàn bộ khóa học bao gồm học phí, phụ phí, vé máy bay, chi phí sinh hoạt, bảo hiểm.
Học bổng Postgraduate Scholarships, Úc
Giá trị: bao gồm học phí, tiền trợ cấp hàng tháng, chi phí di chuyển cũng như bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm du lịch.
định hướng làm việc chuyên nghiệp