Gỏi bông bần - đặc sản miền sông nước

Sinh ra và lớn lên ở miền Tây, dù lập gia đình cùng ba tôi rồi sống, làm việc ở Sài Gòn nhưng má vẫn hay chế biến những món ăn của vùng sông nước. Trong số các món ăn đó có món gỏi bông bần đặc sắc.

Gỏi bông bần - món ăn dân dã nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu của người làm. Ảnh: Internet

Mỗi lần về quê ngoại nghỉ hè, tôi thích theo mấy dì chèo xuồng hái nụ bông bần về cho má làm gỏi. Hái nụ bần không dễ vì nó toàn ở trên cao, rất ít nụ nằm phía dưới, do đó phải dùng cây sào có móc để hái. Dọc theo hai bên bờ sông có rất nhiều tán bần, nên chẳng mấy chốc mà dì cháu tôi thu hoạch một rổ đầy ắp nụ bông bần. Má vừa làm vừa chỉ dạy cho hai chị em tôi, nụ bần sau khi rửa sạch để ráo sẽ tách bỏ cùi, bỏ đài bông màu xanh bên ngoài, lấy nhụy là những sợi màu trắng hồng, đỏ nhẹ bên trong ngâm vào nước muối pha loãng. Cả rổ bông bần giờ chỉ còn một tô nhụy để làm gỏi.

Trong lúc má con tôi sơ chế nụ bần thì mấy dì nướng và lột tôm đất. Trong cái thau inox, má tôi trộn đều bông bần, khế cắt lát mỏng, thịt ba chỉ luộc xắt miếng vừa ăn, tôm nướng lột sạch vỏ, mỗi nguyên liệu một màu hòa lẫn vào nhau trong thật bắt mắt. Má trộn nước nước sốt gồm giấm, đường, nước mắm, tỏi và ớt băm nhuyễn, quậy cho tan đường, gia vị quyện vào nhau rồi múc từng muỗng một rưới vào thau gỏi, trộn đều. Khi gắp ra đĩa thì cho thêm hành phi, đậu phộng rang, rau răm rắc lên mặt gỏi. Món gỏi bông bần ăn kèm với mắm cá chốt trộn tỏi, ớt cay nồng và bánh phồng tôm.

Gắp một miếng gỏi bông bần để lên chiếc bánh phồng tôm, thêm miếng mắm cá chốt đưa vào miệng nghe chua chua, ngọt ngọt của khế và gia vị đan xen chát chát của nhụy bông bần, thơm nồng rau răm, tỏi, ớt, hành phi, béo bùi của đậu phộng, giòn rộm bánh phồng tôm, dai ngon của tôm đất nướng, thịt ba chỉ luộc, đậm đà mắm cá chốt... hòa quyện vị quê thấm sâu vào máu thịt...

Bông bần, trái bần luôn hiện diện trong những bữa cơm quê, mùa gió chướng về là bần bắt đầu chín vàng, trên mâm cơm thế nào cũng có món canh chua trái bần chín nấu cá ngát với bông so đũa, hay cá bông lau kho với trái bần. Vị chua thơm của trái bần ngấm vào cá ngon lạ!

Nguyễn Lê Ái Ngọc