Nguyên sinh vật là gì? Lợi ích & tác hại của nguyên sinh vật

Nguyên sinh vật là một nhóm đa dạng các sinh vật nhân thực. Chúng tồn tại chủ yếu trong môi trường nước hoặc kí sinh trên các sinh vật khác. Trong thế giới tự nhiên, các nguyên sinh vật đồng thời mang lại cả những lợi ích và tác hại. Trong bài viết này, Biogency sẽ cùng bạn khám phá thực thể này là gì và ảnh hưởng của chúng đến con người và hệ sinh thái.

Nguyên sinh vật là gì? Nguyên sinh vật bao gồm những loài nào?

Nguyên sinh vật là một nhóm sinh vật có kích thước hiển vi. Chúng không có hình dạng cố định và thường mang nhiều kiểu dáng khác nhau như hình cầu, hình thoi,… Đặc điểm này cho phép nguyên sinh vật tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau. Môi trường sống của chúng có thể là nước ngọt, nước mặn, đất và thậm chí trong cơ thể của các sinh vật khác.

Nhóm các sinh vật đa dạng này có những đặc điểm chung giống nhau. Những đặc điểm này cho thấy sự phong phú và khả năng thích nghi đáng kinh ngạc của chúng. Bên cạnh đó, chính nhờ những điểm chung này mà các nguyên sinh vật mới có thể tồn tại và sinh sống trong môi trường khắc nghiệt. Dưới đây là một số đặc điểm chung của chúng bao gồm:

• Kích thước: Phạm vi kích thước của nguyên sinh vật dao động từ vài micromet đến vài trăm micromet.
• Cấu tạo: Các sinh vật này có cấu tạo tế bào phức tạp hơn so với vi khuẩn. Chúng bao gồm màng tế bào, nhân thực, bào quan và các cấu trúc khác.
• Dinh dưỡng: Chúng thực hiện nhiều kiểu dinh dưỡng khác nhau, bao gồm quang hợp, hóa dưỡng và ký sinh.
• Sinh sản: Nguyên sinh vật có khả năng sinh sản bằng cả phương thức vô tính và hữu tính.

Hệ sinh thái tồn tại một thế giới vô cùng đa dạng các nguyên sinh vật. Chúng có thể là những sinh vật nhỏ bé, không thể thấy bằng mắt thường cho đến cơ thể lớn với hình dạng kì lạ. Nguyên sinh vật tồn tại trong đa dạng môi trường. Điều này dẫn đến việc có số lượng lớn các loài đa dạng. Dưới đây là một số loài phổ biến nhất:

• Trùng roi: Chúng là những sinh vật đơn bào có một hoặc nhiều roi, được sử dụng để di chuyển. Trùng roi có khả năng tự dưỡng hoặc dị dưỡng, và một số loài có thể gây bệnh cho cả người và động vật.
• Trùng biến hình: Chúng là những sinh vật đơn bào có hình dạng thay đổi liên tục. Chúng di chuyển bằng cách gửi ra các chân giả. Amip là một loại trùng biến hình ăn các sinh vật đơn bào khác.
• Trùng giày: Trùng giày là những sinh vật đơn bào có hình dạng giống chiếc giày. Chúng thuộc nhóm động vật ăn thịt và săn mồi bằng cách ăn các sinh vật đơn bào khác.
• Tảo: Chúng là những sinh vật quang hợp có khả năng tạo ra thức ăn thông qua quá trình quang hợp. Tảo tồn tại ở mọi môi trường sống trên Trái đất.
• Nấm nhầy: Đây là loại sinh vật giống nấm, chúng ăn các sinh vật đơn bào khác. Nấm nhầy thường được tìm thấy trong môi trường sống ẩm ướt. Chúng có khả năng di chuyển như một khối chất nhầy.

Lợi ích của nguyên sinh vật

Nguyên sinh vật đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của chúng ta. Dù nhỏ bé, nhưng những sinh vật này có những ảnh hưởng lớn đối với môi trường và sức khỏe của hành tinh. Dưới đây là một số lợi ích quan trọng mà các nguyên sinh vật mang lại:

Lợi ích trong tự nhiên:

Các nguyên sinh vật có kích thước vô cùng nhỏ bé và thường không được nhận biết. Tuy nhiên, chúng lại đóng một vai trò không thể phủ nhận trong tự nhiên và sự sống trên hành tinh. Dưới đây là một số lợi ích quan trọng mà các nguyên sinh vật mang lại cho hệ sinh thái và sự tồn tại của các loài khác:

• Cung cấp oxy: Tảo và trùng roi xanh, thông qua quá trình quang hợp, cung cấp oxy cho các sinh vật sống dưới nước.
• Nguồn thức ăn: Nguyên sinh vật là nguồn thức ăn quan trọng cho các sinh vật nhỏ bé, góp phần vào sự cân bằng sinh thái.
• Sống cộng sinh: Một số loài nguyên sinh vật sống cộng sinh với các sinh vật khác. Điều này tạo ra mối quan hệ đồng lợi.
• Phân hủy chất hữu cơ: Nguyên sinh vật đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy chất hữu cơ. Chúng giúp tái chế chất dinh dưỡng trong môi trường, duy trì sức khỏe của đất đai và nước.

Lợi ích cho con người:

Nguyên sinh vật không chỉ có ảnh hưởng tích cực đối với hệ sinh thái mà còn mang đến nhiều lợi ích quan trọng cho con người. Những vai trò tích cực của nhóm sinh vật này đối với chúng ta:

• Sản xuất thực phẩm: Một số loài được sử dụng để sản xuất nấm men và sản xuất bia.
• Sản xuất thuốc men: Nguyên sinh vật được sử dụng để sản xuất thuốc như Artemisinin, được áp dụng trong điều trị sốt rét.
• Nghiên cứu khoa học: Những sinh vật nhỏ bé này thường được nghiên cứu để hiểu rõ hơn về các quá trình sinh học như di truyền và phát triển.
• Xử lý nước thải: Chúng được tích hợp trong các hệ thống xử lý nước thải để phân hủy chất hữu cơ và làm sạch nước. Điều này góp phần vào việc bảo vệ môi trường và nguồn nước sạch.

Tác hại của nguyên sinh vật

Nguyên sinh vật đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái tự nhiên. Tuy nhiên những sinh vật này cũng có một số tác hại khi tồn tại quá mức hoặc trong các điều kiện không phù hợp. Dưới đây là một số tác hại của nguyên sinh vật trong tự nhiên và ảnh hưởng của chúng đối với con người:

Tác hại trong tự nhiên:

Trong tự nhiên, nguyên sinh vật có thể gây ra nhiều vấn đề khác nhau nếu không được kiểm soát hoặc quản lý một cách cẩn thận. Do đó, việc nghiên cứu và hiểu rõ về cách chúng hoạt động và ảnh hưởng của chúng là rất quan trọng. Dưới đây là một số tác hại của nguyên sinh vật trong tự nhiên:

• Gây hại cho cây trồng: Một số loài là nguyên nhân gây bệnh cho cây trồng. Chúng gây giảm năng suất và chất lượng sản phẩm. Ví dụ như nấm lây lan Phytophthora Infestans gây bệnh mốc sương trên khoai tây…
• Gây hại cho ngành thủy sản: Một số nguyên sinh vật là nguyên nhân gây bệnh cho cá và các sinh vật thủy sản khác. Điều này gây ra tổn thất lớn cho ngành nuôi trồng thủy sản.
• Gây ô nhiễm môi trường: Một số sinh vật, đặc biệt là tảo, có thể phát triển quá mức. Số lượng lớn sinh vật này tạo ra các độc tố gây hại cho môi trường và các sinh vật sống trong đó.

Tác hại đối với con người:

Mặc dù nguyên sinh vật đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái tự nhiên, nhưng cũng có những tác hại tiềm ẩn mà chúng có thể gây ra. Dưới đây là một số tác hại của nguyên sinh vật đối với con người:

• Gây bệnh: Một số loại nguyên sinh vật là tác nhân gây bệnh cho con người. Chúng có thể gây ra các căn bệnh nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Ví dụ như sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium Falciparum,…
• Làm hỏng thực phẩm: Một số nguyên sinh vật có khả năng làm hỏng thực phẩm. Điều này gây ra thiệt hại kinh tế và có thể gây ra vấn đề sức khỏe cho con người. Ví dụ như Acanthamoeba Castellanii có thể gây hỏng thịt và rau quả.

Nguyên sinh vật là một nhóm sinh vật đa dạng và đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái. Tuy nhiên, một số nguyên sinh vật cũng có thể gây bệnh cho con người. Qua bài viết trên, Biogency đã hướng dẫn bạn chi tiết về những loài này, cùng những lợi ích và tác hại của chúng. Nếu còn thắc mắc, bạn hãy liên hệ ngay với doanh nghiệp qua Hotline 0909 538 514 để được hỗ trợ nhé!

>>> Xem thêm: 4 kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật

Chịu trách nhiệm nội dung

Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh