Mùa roi

Tháng tư, khắp đất trời ngập tràn màu nắng mới. Trong những khu vườn quê, hoa bí vàng tươi, hoa bầu trắng muốt rập rờn khoe sắc. Lấp ló trong vòm xanh biêng biếc của lá, những chùm roi đỏ rực, sai trĩu cành thấp, cành cao như những đốm lửa gọi hè về.

Suốt dọc đường vào làng Hạ, những cây roi tỏa cành ra mé sông, che mát cho lũ trẻ tới trường, người làng đi làm đồng, chợ búa. Mùa xuân, hoa nở từng chùm trắng ngà, xòe ra những tua nhị như muôn ngàn tia nắng mặt trời. Mùi hương thơm dịu của hoa, của lá non khiến cả không gian trở nên ngọt ngào, cuốn hút bầy ong rù rì bay về tìm mật. Lũ trẻ làng Hạ trên đường đi học thường thích thú hái mấy chùm lá roi non màu son đỏ, vò nhẹ rồi nhấm nháp vị chát chát, bùi bùi, nức nở khen ngon. Trong mưa xuân ấm áp, từng chùm quả roi xanh non nhú ra và phổng phao mỗi ngày. Chớm hè, quả roi chuyển dần từ màu trắng hồng sang đỏ thẫm, phúng phính như má em thơ. Những chùm quả hình chuông căng bóng đung đưa trong nắng mới trông thật ngon lành. Thỉnh thoảng, một cơn gió mạnh ào qua, vài quả roi chín mọng lại rơi tõm xuống mặt sông cho lũ cá tranh nhau ngoi lên đớp. Tháng tư, chợ làng Hạ đỏ thắm sắc màu của những thúng roi, mẹt roi. Dọc đường vào làng, từng chuyến xe thồ tấp nập chở roi xuống phố. Nhiều bà buôn hoa quả dưới phố còn vào tận vườn nhà, đặt tiền trước để đến mùa chỉ việc về thu hoạch. Thứ quả quê dân dã, rẻ tiền bây giờ lại được nhiều người tìm mua, bởi cây roi, quả roi làng Hạ bao đời nay cứ tự nhiên sinh sôi, phát triển, chẳng bao giờ dùng đến thuốc trừ sâu hay hóa chất độc hại. Cây nào bị sâu, bà con chỉ cần phun rượu tỏi hoặc buộc mấy con cua, con ốc lên cành cho kiến vàng bu đến ăn và diệt sâu luôn. Trẻ con trong làng cứ đến mùa là leo tót lên cây, chọn những quả “rám má”, cầm nặng tay, lắc không có tiếng kêu của hạt là những quả dày cùi, ngồi nhai ngấu nghiến trên những chạc ba lộng gió. Trong cặp sách, đứa con gái nào cũng thủ sẵn mấy chùm roi và dúm muối trắng, chờ lúc ra chơi nhấm nháp với nhau. Roi làng Hạ cùi dày, ruột đặc, vị ngọt mát và thoảng thơm, ăn giòn nên ai cũng thích.

Trong cái nắng đầu mùa, đi giữa vườn roi lúc lỉu quả, lá đan vòm xanh mướt, mọi nóng bức, mệt mỏi dường như tan biến. Chỉ thấy lòng thơi thới muốn hòa vào cùng thiên nhiên và cảm giác quá đỗi bình yên khi lặng nghe ríu rít trên cành cao, tiếng bầy chim tranh nhau trái chín./.

Lam Hồng