Điều trị sỏi thận không mổ, không uống thuốc

Chỉ 60 phút nằm thư giãn với âm nhạc du dương, bà O. được tán sạch sỏi trong thận phải mà không cần phẫu thuật, về ngay trong buổi sáng.

Ngủ dậy là hết sỏi thận

Bà N.T.O (56 tuổi, Đồng Nai) từng phẫu nội soi tán sỏi ở thận phải, kết quả đã tán sạch sỏi. Tuy nhiên, sau 4 tháng, bà đi kiểm tra sức khỏe tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM thì phát hiện thận phải có một viên sỏi mới.

Bác sĩ chuyên khoa I Phan Huỳnh Tiến Đạt, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết viên sỏi trong thận phải người bệnh khá mềm, kích thước còn nhỏ, khoảng 10mm nên không cần phẫu thuật, có thể điều trị bằng hệ thống máy tán sỏi ngoài cơ thể.

Bác sĩ Đạt giải thích máy tán sỏi ngoài cơ thể có 2 bộ phận chính. “Cánh tay” C-Arm có thể xoay 180 độ, được điều khiển từ xa, hoạt động giống như máy chụp X-quang, giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí sỏi và lựa chọn góc độ tán sỏi phù hợp. Nguồn phát sóng tạo ra sóng xung kích thủy điện lực có mức năng lượng cao. Sóng này xuyên qua da, hội tụ và làm vỡ vụn viên sỏi đã định vị nhờ C-Arm. Các mảnh vụn sỏi được đào thải qua đường nước tiểu.

Tại phòng thủ thuật, 2 điều dưỡng hướng dẫn người bệnh nằm ngửa thoải mái rồi tiêm thuốc giảm đau. Kế đó, bác sĩ Đạt điều chỉnh giường điều trị sao cho hông bên phải người bệnh tiếp xúc với nguồn phát sóng.

Hoàn tất các khâu chuẩn bị, toàn bộ ê kíp rời phòng thủ thuật sang phòng điều khiển bên cạnh. Tại đây đặt màn hình máy tính, bàn điều khiển hệ thống máy tán sỏi. Qua ô cửa kính trong suốt, bác sĩ dễ dàng kiểm soát quá trình vận hành hệ thống máy và nắm bắt tình trạng người bệnh xuyên suốt thời gian điều trị.

Mỗi lần điều chỉnh tăng mức năng lượng sóng xung kích, bác sĩ Đạt đều hỏi thăm người bệnh bằng micro kết nối với phòng thủ thuật, bảo đảm người bệnh không cảm thấy đau, khó chịu.

Khi vận hành, hệ thống máy tán sỏi ngoài cơ thể phát ra tiếng ồn khá lớn nên người bệnh được đeo tai nghe nhạc, vừa giúp giảm tiếng ồn, vừa giúp thư giãn.

Sau 60 phút, trên màn hình máy tính không còn hiển thị dấu vết sỏi, đồng nghĩa sỏi đã được tán hết.

Để chắc chắn, bác sĩ Đạt điều chỉnh cánh tay C-Arm quét xung quanh kiểm tra một lần nữa. Ngoài ra, bác sĩ truy cập thư mục lưu trữ ảnh chụp vị trí sỏi gửi về từ C-Arm theo các khung thời gian để đối chiếu, so sánh kết quả trước và sau điều trị. Xác nhận không để sót mảnh sỏi nào, bác sĩ nói vào micro thông báo kết thúc buổi điều trị.

Bước xuống từ giường điều trị, bà O. không đau, đi lại nhanh nhẹn, “chỉ thấy hơi đói bụng vì chưa ăn sáng lúc đến bệnh viện điều trị”. Sau khi hoàn thành thủ tục, bà được cho về nhà. Toàn bộ thời gian bà ở bệnh viện, từ lúc đăng ký điều trị đến lúc xuất viện, chỉ kéo dài 6 tiếng.

Không xâm lấn, không gây mê

Bác sĩ Phan Huỳnh Tiến Đạt cho biết sỏi thận là bệnh tiết niệu thường gặp, khoảng 2% - 12% dân số Việt Nam mắc sỏi tiết niệu, trong đó sỏi thận chiếm 40%.

Hiện có nhiều phương pháp điều trị sỏi thận như: uống thuốc, phẫu thuật nội soi, mổ mở và tán sỏi ngoài cơ thể. Trong đó, tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung kích (extracorporeal shock wave lithotripsy - ESWL) là phương pháp tán sỏi nhẹ nhàng nhất vì không xâm lấn, không đau, không chảy máu, không biến chứng, không cần gây mê hoặc gây tê, không phải nằm viện sau điều trị.

Thời gian điều trị tán sỏi ngoài cơ thể ngắn, từ 45-60 phút. Chi phí điều trị thấp hơn so với các phương pháp điều trị sỏi khác như tán sỏi nội soi hay mổ mở lấy sỏi. Ngoài ra, người bệnh không cần làm nhiều loại xét nghiệm như khi phẫu thuật, kết quả xét nghiệm máu, điện tim đáp ứng đã có thể tiến hành buổi điều trị.

Sau điều trị, người bệnh không cần nghỉ dưỡng, không cần đặt ống thông tiểu, không cần uống thuốc giảm đau, kháng viêm, chỉ cần chú ý uống nhiều nước (trên 2 lít/ngày) để đào thải hết vụn sỏi ra ngoài cơ thể.

Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung kích phù hợp điều trị các trường hợp với sỏi thận, sỏi khúc nối niệu quản với thận, kích thước từ 10-15mm, độ Hounsfield dưới 1.000HU (đơn vị đo trên phim chụp cắt lớp vi tính - CT).

Vì vậy, người bệnh sỏi thận, sỏi tiết niệu nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu khám, chẩn đoán, xác định tình trạng sỏi để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Bác sĩ Đạt cho biết thêm sỏi thận có khả năng tái phát cao. Trong số người bệnh từng điều trị sỏi thận, có 50% trường hợp tái phát sỏi trong vòng 5 - 10 năm. Nguyên nhân chủ yếu do chế độ dinh dưỡng, lối sống của người bệnh chưa phù hợp, giúp sỏi dễ hình thành.

Để hạn chế nguy cơ sỏi tái phát, người bệnh nên uống nhiều nước, ăn nhiều rau và trái cây, giảm bớt thịt, hạn chế ăn mặn, không dùng các loại đồ uống sủi bọt, thường xuyên thể dục thể thao.