Hướng dẫn Soạn bài Thần trụ trời - Trang 26 sách Ngữ văn 10 Cánh Diều tập 1 bao gồm các phần chuẩn bị và trả lời các câu hỏi trong quá trình đọc và sau khi đọc hiểu.
Bài viết tham khảo thêm:
- Soạn bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng
- Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây
- Soạn bài Ra-ma buộc tội
I - Chuẩn bị | Soạn bài Thần trụ trời Ngữ văn 10 Cánh diều Tập 1
Câu 1 (trang 26, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Đọc trước văn bản Thần Trụ Trời. Tìm hiểu thêm về những thông tin liên quan đến thể loại truyện thần thoại Việt Nam từ các nguồn khác nhau như sách, báo, Internet,…; chọn lọc và ghi chép lại một số thông tin quan trọng liên quan đến thể loại truyện thần thoại Việt Nam.
Lời giải chi tiết:
Thần thoại Việt Nam là thể loại truyện tự sự được viết dưới dạng văn xuôi. Thể loại thần thoại thường được sử dụng để kể lại sự tích về các vị thần có công sáng tạo ra thế giới tự nhiên và văn hóa. Từ đó, người đọc có thể hiểu được về nhận thức, cách hình dung của người thời xưa về các nguồn gốc của thế giới và đời sống con người. Các hình ảnh, chi tiết trong truyện thần thoại thường được xây dựng dựa trên sự tưởng tượng, hư ảo của con người dựa trên quan niệm về sự tiến hóa, phát triển của loài người mà sau này chỉ có các nhà khoa học mới có thể giải thích được. Đây đều là những quan niệm theo lối duy vật từ thời xưa nhằm phản ánh quá trình sáng tạo văn học con người ở thời cổ đại.
Thần thoại Việt Nam thường được chia làm các nhóm chính như:
- Nguồn gốc của vũ trụ và các hiện tượng của tự nhiên: Thần Trụ Trơif, Nữ thần mặt trăng,…
- Nguồn gốc của các loài động vật/thực vật: Cuộc tu bổ các giống vật, Thần Lúa,…
- Nguồn gốc của con người và các dân tộc Việt Nam: Thần Nông, Mười hai bà mụ,…
- Các anh hùng thời khuyết sử, anh hùng văn hóa, tổ nghề: Sơn Tinh - Thủy Tinh, Thánh Gióng,…
- Thần thoại được truyền thuyết hóa: Truyền thuyết vua Hùng,..
- Thần thoại biến tướng trong Phật thoại, Tiên thoại, truyện ngụ ngôn, truyện cổ tích hay thậm chí là truyện cười: Cóc kiện trời, Chử Đồng Tử … Thần thoại mang dấu ấn của xã hội nguyên thủy như Trầu Cau, Hòn Vọng Phu,…
Thể loại thần thoại đã tạo nên một nền văn hóa đầy nếp cảm, nếp nghĩ, nếp tư duy với đa dạng hình tượng phóng đại và khoáng đạt cho con người Việt Nam.
Câu 2 (trang 26, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Em đã đọc những câu chuyện thần thoại nào của Việt Nam? Hãy nhớ lại nội dung để có thể kể trước lớp.
Lời giải chi tiết:
II - Đọc hiểu - Soạn bài Thần trụ trời đi tìm táo vàng Ngữ văn 10 Cánh Diều
Câu 1 (trang 26, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Hãy chú ý vào bối cảnh khi vị thần xuất hiện.
Lời giải chi tiết:
Về mặt thời gian: Thần xuất hiện khi chưa có vũ trụ, muôn vật và loài người
Về mặt không gian: Trời đất khi ấy chỉ là một đám hỗn độn nhuốm màu tối tăm và lạnh lẽo.
Câu 2 (trang 26, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Thần trụ trời đã làm những gì?
Lời giải chi tiết:
Từ bên trong đám hỗn độn ấy, Thần bỗng dưng đứng dậy, lấy đầu mình đội trời lên, tay đào đất đá đắp thành một cái cột vừa to, vừa cao để có thể chống trời.
Thần một mình đắp, cột ngày càng cao, đẩy trời lên mãi.
Câu 3 (trang 26, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Mục đích giải thích của người kể được thể hiện ở những chi tiết nào trong văn bản?
Lời giải chi tiết:
- Những mục đích giải thích của người kể chuyện:
+ Lí do mà Thần sử dụng cột để chống trời mà không dùng tay, sau đó lại phá cột đi
+ Giải thích lý do vì sao trên mặt đất không có sự bằng phẳng mà có sông hồ, biển, nơi cao thì lại có núi, cao nguyên hoặc hòn đảo.
III. Trả lời câu hỏi cuối bài |Soạn bài Thần trụ trời Ngữ văn 10 Cánh Diều
Câu 1 (trang 27, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Liệt kê các sự kiện chính của truyện. Sự kiện nào có sự liên quan đến ý nghĩa của tiêu đề Thần Trụ Trời?
Lời giải chi tiết:
- Các sự kiện chính của truyện bao gồm:
+ Thần Trụ Trời bỗng dưng xuất hiện trong đám hỗn độn và tối tăm,
+ Thần sử dụng đầu của mình để đội trời lên, tay đào đất, đá và đắp thành một cái cột vừa to, vừa cao dùng để chống trời. Thần một mình đắp cột, càng đắp đá , cột càng cao chót vót, càng đẩy trời lên mãi.
+ Thần ném văng đất và đá ra khắp nơi, mỗi hòn đá được ném văng ra là một ngọn núi hay hòn đảo; đất tung tóe mọi nơi thành cồn đồi, cao nguyên; chỗ thần đào đất lên để lấy đắp cột trở thành biển cả.
+ Sau khi thần Trụ Trời khai trời đất thì có thêm một số thần khác được phân công lên trời hoặc xuống biển để tiếp tục công cuộc kiến thiết ra thế giới.
- Sự kiện có sự liên quan đến ý nghĩa của tiêu đề truyện:
+ Chi tiết Thần dùng đầu đội trời và đắp cột đá đẩy trởi cao lên mãi
Câu 2 (trang 27, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Hãy phân tích trí tưởng tượng phong phú của tác giả nhân dân được thể hiện qua một số chi tiết hoang đường, kì ảo trong câu chuyện này.
Lời giải chi tiết:
Một số chi tiết hoang đường, kì ảo trong văn bản:
+ Một vị thần khổng lồ xuất hiện, thần cao không thể tả xiết.
+ Thần bước một bước là có thể qua từ vùng này hay từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác.
+ Thần tự mình đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa to vừa cao để chống trời.
+ Hễ cột được thần đắp cao lên chừng nào, thì trời dường như một tấm màn rộng mênh mông được nâng dần lên chừng ấy.
+ Công việc, Thần làm rất lạ lùng: đội trời lên, đưa cột cao to chống trời, phá cột chống trời, tạo ra núi sông biển cả. Đấy là những công việc quy mô vĩ đại, tạo thiên lập địa, xây dựng cỏi thế gian đúng theo quan niệm về vũ trụ (Trời tròn, đất vuông) của người xưa.
→ Thần Trụ Trời là một câu chuyện không có thật. Hình tượng và việc làm của Thần, từ việc xây cột khổng lồ để chống trời lên cao tới việc phá cột, ném tung đất đá thành núi đồi, đào đất thành sông biển… đã được tác giả nhân dân kể lại theo quan niệm trước đây.
→ Mọi chi tiết miêu tả Thần Trụ Trời đều gợi ra những vòng hào quang, điểm tô tính chất kỳ lạ, phi thường của nhân vật thần thoại. Truyện đã nhân cách hoá vũ trụ trở thành một vị thần.
Câu 3 (trang 27, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Truyện Thần Trụ Trời được xây dựng nhằm mục đích giải thích các hiện tượng gì? Cách giải thích ấy có những điểm nào giống và điểm nào khác khác với các truyền thuyết đã học ở lớp 6 như Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm,…?
Lời giải chi tiết:
- Truyện Thần Trụ Trời giải thích cho nguồn gốc các hiện tượng thiên nhiên như vì sao lại có trời, có đất và vì sao trời với đất lại được phân tách làm đôi đôi, vì sao mặt đất lại có chỗ lõm có chỗ lồi, sự hình thành của sông, núi, biển, đảo.
- Cách giải thích có điểm giống và khác so với các truyện đã học ở lớp 6 như Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm:
+ Giống nhau: đều có các chi tiết kì ảo, hoang đường, không có thật
+ Khác nhau:
Truyện thần thoại: nhằm giải thích cho các hiện tượng thiên nhiên, khám phá và chinh phục thế giới.
Truyện truyền thuyết: nhằm giải thích các phong tục, tập quán của dân tộc hoặc kể về các nhân vật lịch sử.
Câu 4 (trang 27, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Vẽ hoặc miêu tả bằng lời về hình ảnh thần Trụ Trời theo sự hình dung và trong trí tưởng tượng của em.
Lời giải chi tiết:
- Miêu tả bằng hình ảnh:
- Miêu tả bằng lời:
Thần trụ trời được xây dựng với hình tượng to lớn, vạm vỡ, không có thước nào có thể đo được. Ông còn có sức mạnh vô biên, không có từ nào có thể diễn tả được hết sức mạnh của ông. Thần trụ trời có công khai phá ra trời đất nhờ việc lấy đầu chống trời, lấy tay đào đất đá để đắp cột chống trời. Nhờ có Thần trụ trời mà đất với trời mới được phân tách làm hai.
Câu 5(trang 27, SGK Ngữ Văn 10 Cánh Diều, tập một)
Trong phần kết truyện, tác giả nhân dân đã nêu tên 7 vị thần gắn liền với việc giải thích về nguồn gốc của các sự vật và hiện tượng tự nhiên. Theo trí tưởng tượng của em, có còn vị thần nào nữa không? Tên vị thần ấy là gì?
Lời giải chi tiết:
- Trong phần kết, truyện đã nêu thêm tên của bảy vị thần gắn với việc giải thích nguồn gốc các sự vật, hiện tượng tự nhiên.
+ Thần Đếm Cát, thần Tát Biển, thần Kể Sao, thần Đào Sông, thần Trồng Cây, thần Xây Núi, thần Trụ Trời.
- Theo tưởng tượng của em, còn có những thần khác như:
+ Thần Mưa, thần Mây, thần Sấm, thần Chớp, thần Biển cả, thần Lửa, thần Mặt Trời, Thần Mặt Trăng,…
Trên đây là bài hướng dẫn chi tiết soạn bài Thần trụ trời trong chương trình Ngữ văn 10 tập 1 Cánh diều. Các bạn hãy tham khảo thật kỹ và chuẩn bị bài soạn sắp tới thật tốt nhé!
